Deprem riski başta olmak üzere afet risklerine hazırlık kapsamında ruhsatsız veya ruhsat ve eklerine aykırı yapıların kayıt altına alınmasını amaçlayan yapılara ilişkin yeni düzenleme İmar Barışı olarak Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın kontrol ve denetiminde uygulanmaya başlandı.

3194 Sayılı İmar Yasası’nın Geçici 16. Maddesiyle düzenlenen ve 6 Haziran 2018 tarihli Resmi Gazete ile yürürlüğe girmiş Yapı Kayıt Belgesi Verilmesine İlişkin Usul ve Esaslar uyarında detayları şekillenen İmar Barışı milyonlarca yapıyı ilgilendiriyor.

İmar barışı hakkında bilinmesi gerekenleri, mevzuat ve uygulamaya dair detayları bu rehberde bulabilirsiniz.

• İmar Barışı hangi binaları kapsıyor?

İmar mevzuatına veya ruhsatına aykırı olarak 31.12.2017 tarihinden önce yapılmış yapılar İmar Barışı’ndan faydalanabilecek.

• İmar Barışı için başvurular ne zamana kadar yapılabilecek?

Başvurular 8 Haziran 2018’de başlamış olup 30 Ekim 2018 tarihine kadar yapılabilecek.

• İmar Barışı’ndan nasıl faydalanacağım?

İmar Barışı 31 Aralık 2017 tarihinden önce ruhsatsız, imara aykırı olarak yapılmış veya ruhsatlı olup ta projesine uygun olmayan yahut iskanlı olmasına rağmen plan, proje ve imar uygulamalarına aykırı olarak yapılmış bina veya ilave imalatları kapsamına almaktadır. Bu yapılar için E-devlet sistemi üzerinden yapılacak başvurular sonucunda talebin işleme alınmasıyla kayıt bedeli hesaplanacak ve 31 Aralık 2018 tarihine kadar ödenmesi gerekecektir. Ödemenin yapılmasıyla birlikte binaya Yapı Kayıt Belgesi verilecektir.

• Yapı Kayıt Belgesi nedir?

İmar Barışı kapsamında başvurusu sonuçlanmış yapılar için verilen belgedir.

• Başvurular ne şekilde yapılacak?

Yapı Kayıt Belgesi için başvurular E-Devlet sistemi üzerinden yapılacaktır.

• E-Devlet üzerinden yapılacak başvuru için gerekli olan evrak ve bilgiler nelerdir?

1) E-devlet şifresi

2) Geçerli bir cep telefonu numarası

3) Geçerli bir e-posta adresi

4) Beyan edilecek yapının adresi

5) Tapusu varsa ada ve parsel bilgileri

6) Toplam inşaat alanı; konutların ve işyerlerinin ayrı ayrı toplam alanları (m2)

7) Yapıdaki konut ve işyeri sayısı

8) Arsa/Arazinin emlak vergi birim değeri (TL/m2) (İlgili belediyesinden alınabilecektir.)

9) Yapının bulunduğu arsanın alanı; varsa tapudaki alan yoksa beyan edilecek alan (m2)

10) Yapı sınıfı (sistemin sunacağı seçeneklerden seçilecek)

11) İmar mevzuatına aykırılığın tarif edilmesi

12) Yapıyı gösteren ve ayrılık kısmını gösteren birer adet fotoğraf. (Fotoğrafların dosya formatı .jpg, .jpeg veya .png olmalıdır.)

• Yapı Kayıt Belgesi için başvurular kim tarafından yapılmalı?

Başvuruların yapı maliklerinden herhangi birisi veya vekili tarafından yapılması gerekmektedir.

• Yapı Kayıt Belgesinin bedeli ne zamana kadar ödenebilecek?

Başvurunun sistemdeki formun doldurulması suretiyle tamamlanmasını takiben sistem tarafından hesaplanacak kayıt bedelinin 31 Aralık 2018 tarihinde kadar ödenmesi gerekmektedir.

• Yapı Kayıt Belgesine ait bedel nasıl hesaplanıyor?

Kayıt Bedeli, yapının bulunduğu arsa emlak vergi değeri ve yapının yaklaşık maliyet bedelinin toplanması ve çıkan miktarın konut kullanımları için %3, ticari kullanımlar içinse %5 ile çarpılması suretiyle bulunuyor. Konut ve ticari şeklindeki karma kullanımlı binalarda bu alanların arsa oranları dikkate alınarak hesaplama ayrı ayrı yapılır.

• Arsa emlak vergi bedelini nasıl öğrenebilirim?

Bu bilgiyi yapının bağlı bulunduğu belediyeden alabilirsiniz. Birçok belediyenin internet sitesinde cadde ve sokak rayiçleri yayınlanmakta olup, bilgi masaları veya telefondan da yardım alabilirsiniz.

• Yapının yaklaşık maliyetini nasıl öğrenebilirim?

Yapı Kayıt Belgesi için başvurulan imara aykırı yapının metrekaresi ile yapının türüne göre belirlenmiş metrekare birim maliyet değerlerinin çarpılması suretiyle bulunur. Birim maliyet bedelleri aşağıdaki tabloda belirtilmiştir.

• Yapı Kayıt Belgesi nereden alınacak?

E-Devlet üzerinden başvuru sahibinin beyanlarına göre eksiksiz doldurulan Yapı Kayıt Belgesi formunun sistem üzerinden onaylanmasından sonra bir örneği talep sahibine düşmektedir.

• Yapı Kayıt Belgesi’ni aldıktan sonra nereye vermeliyim?

Yapı Kayıt Belgesi verilen yapıların malikleri, bu belgenin bir örneğini belediye ve mücavir alan sınırları içinde ilgili belediyesine, bu sınırların dışında il özel idaresine vermek zorundadır.

• Yapı Kayıt Belgesi daimi olarak kazanılmış bir imar hakkı sağlar mı?

Yapı kayıt Belgesi imar hukuku açısından müktesep hak oluşturmaz. Belgeye sahip yapının yıkılıp yeniden yapılması durumunda parseli için geçerli olan imar hakkı neyse ancak ona göre yeniden yapılanabilir.

• Yapı Kayıt Belgesi’ni hangi alanlarda kullanabilirim?

1. Yapı kayıt Belgesi verilen yapılara, ait olduğu abone grubu dikkate alınarak geçici olarak elektrik, su ve doğalgaz bağlanabilir.

2. İmar Kanunu gereğince verilmiş olan yıkım kararları ve tahsil edilemeyen idari para cezaları iptal edilir.

3. Yapı Kayıt Belgesi alındıktan sonra ruhsat alıp da iskan almamış veya inşaat ruhsatı bulunmayan yapılarda iskan aranmaksızın kullanım amacı değişiklikleri de dahil olmak üzere tapuda cins değişikliği ve kat mülkiyetine geçiş işlemi yapılabilir.

• İmar Barışı kapsamında kat mülkiyeti tesis edilebilir mi?

Yapı Kayıt Belgesi almış yapılarda tüm maliklerin onayını almak suretiyle tapuya yapılacak başvuruyla cins değişikliği ve kat mülkiyetine geçiş işlemini yapmak mümkün olacak.

• Yapı Kayıt Belgesiyle yapılacak kat mülkiyetine geçiş işleminin bedeli nedir?

Yapı Kayıt Belgesi’nin alımı aşamasındaki bedel kadar bir meblağ ödenecektir.

• İmar Barışı kapsamında yapılacak kat mülkiyeti tesisi için tapuda hangi evrak ve bilgiler gerekiyor?

1. Yapı Kayıt Belgesi,

2. Mevcut yapının veya yapıların dış cepheler ve iç taksimatı bağımsız bölüm, eklenti, ortak yerlerinin ölçüleri ve bağımsız bölümlerin konum ve büyüklüklerine göre hesaplanan değerleriyle oranlı arsa payları, kat, daire, iş bürosu gibi nevi ile bunların birden başlayıp sırayla giden numarası ve bağımsız bölümlerin yapı inşaat alanı ve yapı maliklerini de gösteren ve mimar tarafından yapılan ve ana gayrimenkulün yapı maliki veya bütün paydaşlarının imzaları alınarak imzalanan ve elektronik ortamda Tapu Müdürlüğüne ibraz edilen proje,

3. İmar planlarında umumi hizmet alanlarına denk gelen alanların terk edildiğine ilişkin ilgili belediyesinden alınan belge,

4. Bağımsız bölümlerin kullanılış tarzına, birden çok yapının varlığı halinde bu yapıların özelliğine göre hazırlanmış, kat mülkiyetini kuran yapı maliki veya malikleri tarafından imzalanmış yönetim plânı,

5. Yapı Kayıt Belgesi ile zemin ve mimari proje uyumunu gösteren özel harita mühendislik büroları veya Lisanslı Harita Kadastro Büroları (LİHKAB) tarafından düzenlenmiş olan zemin tespit tutanağı gerekmektedir.

• İnşaat halindeki yapılara Yapı Kayıt Belgesi verilebilir mi?

İnşaat halindeki yapılarda 31 Aralık 2017 tarihi itibariyle bitmiş olan kısımlar için ilave inşaat alanı oluşturmamak şartı ile Yapı Kayıt Belgesi verilebilir ve bu kısımların eksik inşaat işleri tamamlanabilir.

• Yapı Kayıt Belgesi’nin geçerlilik süresi var mıdır?

Yapı Kayıt Belgesi, yapının yeniden yapılmasına veya kentsel dönüşüm uygulamasına girinceye kadar geçerlidir.

• E-Devlet üzerinden yapılacak başvuru aşamasında yalan/yanlış verilmiş beyanlar tespit edilirse ne olacak?

Başvuru sahibi hakkında 5237 Sayılı Türk Ceza Kanununun “Resmi Belgenin Düzenlenmesinde Yalan Beyan “ başlıklı 206. Maddesi uyarınca suç duyurusunda bulunulur. Verilen yalan/yanlış bilgi kayıt bedelinin eksik hesaplanmasına yol açmış ise eksik kısım yatırılır. Eksik kısmın yatırılmaması durumunda Yapı Kayıt Belgesi iptal edilir ve daha önce yatırılmış bedel iade edilmez.

• Ne tür yapılar İmar Barışı’ndan yararlandırılmayacak?

1. 18/11/1983 tarihli ve 2960 sayılı Boğaziçi Kanununda tanımlanan Boğaziçi sahil şeridi ve öngörünüm bölgesi içinde, 3194 sayılı Kanunun geçici 16 ncı maddesi uyarınca adı geçen Kanuna eklenmiş olan kroki ile listede sınır ve koordinatları gösterilen alanda,

2. İstanbul tarihi yarımada içinde 3194 sayılı Kanunun geçici 16 ncı maddesi uyarınca adı geçen Kanuna eklenmiş olan kroki ile listede sınır ve koordinatları gösterilen alanlarda,

3. 19/5/2014 tarihli ve 6546 sayılı Çanakkale Savaşları Gelibolu Tarihi Alan Başkanlığı Kurulması Hakkında Kanunun 2 nci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendinde belirlenmiş Tarihi Alanda,

4. Üçüncü kişilere ait özel mülkiyete konu taşınmazlar üzerinde,

5. Kesinleşmiş planlar neticesinde sosyal donatı alanı olarak belirlenmiş ve Maliye Bakanlığınca aynı amaçla değerlendirilmek üzere ilgili kurumlara tahsis edilmiş Hazineye ait taşınmazlar üzerinde,

bulunan yapılar hakkında Yapı Kayıt Belgesi düzenlenemeyecek.

• Yapı Kayıt Belgesi’nin düzenlenmemesi gereken yapılara belge düzenlenmesi durumunda ne olacak?

Yapı kayıt Belgesi iptal edilerek, belgeye dayanılarak kullanılmış bütün haklar geri alınacak. Yatırılmış olan bedelin iadesi yapılmayacaktır. Belge düzenlenmesi aşamasında yalan veya yanlış beyanda bulunan başvuru sahibi hakkında 5237 Sayılı Türk Ceza Kanununun “Resmi Belgenin Düzenlenmesinde Yalan Beyan “ başlıklı 206. Maddesi uyarınca suç duyurusunda bulunulur.

• Hazineye ait taşınmazlar üzerine inşa edilmiş yapılar Yapı Kayıt Belgesi alabilir mi?

Kesinleşmiş planlar neticesinde sosyal donatı alanı olarak tahsisli olanlar dışındaki yapılar Yapı Kayıt Belgesi alabilir. Yapı Kayıt Belgesi alınan yapıların Hazineye ait taşınmazlar üzerine inşa edilmiş olması halinde, bu taşınmazlardan özel kanunları kapsamında kalan ve bu özel kanunlara göre değerlendirilmesi gerekenler dışında kalanlar Bakanlığa tahsis edilecektir. Tahsis işleminden sonra, Yapı Kayıt Belgesi sahipleri ile bunların kanuni veya akdi haleflerinin talepleri üzerine bu taşınmazlar Bakanlıkça tespit edilecek rayiç bedel üzerinden doğrudan satılacaktır. Bu suretle yapılacak satışlarda satış bedeli, en az yüzde onu peşin ödenmek üzere beş yıla kadar taksitlendirilebilecek. Taksit tutarlarına ödeme tarihine kadar kanunî faiz oranının yarısı uygulanacaktır.

• Belediyelerin özel mülkiyetindeki yapılara Yapı Kayıt Belgesi verilebilir mi?

Belediyelerin özel mülkiyetinde olan taşınmazlar üzerine inşa edilmiş olan yapılara Yapı Kayıt Belgesi verilebilir. Bu durumda, Yapı Kayıt Belgesi sahipleri ile bunların kanuni veya akdi haleflerinin talepleri üzerine bedeli ilgili belediyesine ödenmek kaydıyla taşınmazlar rayiç bedel üzerinden belediyelerce doğrudan bunlara satılabilir.

EVİNADRESİ.COM / Engin Sevinç